Ön Çapraz Bağ Ameliyatı

Ön Çapraz Bağ Ameliyatı (Anterior cruciate ligament reconstruction)

Diz eklemi içerisinde yer alan ve bacak kemiğinin (tibia) öne doğru kaçmasına engel olan ön çapraz bağın travmatik olarak kopmasıdır. Bu kopma neticesinde bacak kemiğinin öne kaçmasını engelleyen mekanizma hasarlanmış olur. Hastada dizinde öne doğru çıkma hissi, dizde dönme ve güvensizlik hissi gelişiyorsa hastanın ön çapraz bağ rekonstrüksiyonuna ihtiyacı vardır.

Ön Çapraz Bağ rekonstrüksiyonu ameliyatı kimlere uygulanır?

Genel hasta portföyü 16-50 yaşları arasında genelde sportif faaliyetler esnasında ön çapraz bağın kopması ve ilerleyen dönemlerde de dizde güvensizlik, dönme, boşalma hislerinin gelişmesi tipiktir. Çapraz bağ kopması esnasında hasta genelde kopma hissi duyar ve sportif faaliyetine devam edemez, dizi kısa sürede (birkaç dakika, 1-2 saat) belirign şekilde şişer.

Ön Çapraz Bağ rekonstrüksiyonu ameliyatında dikkat edilmesi gereken hususlar nelerdir?

• Her ön çapraz bağ kopması ameliyat edilmemelidir. Hastanın yaşı ileri ya da ileri olmamasına rağmen belirgin kıkırdak harabiyeti ya da hareket kısıtlılığı varsa cerrahi düşünülmemelidir.
• Ön çapraz bağı kopan bundan sonra sportif beklintisi olmayan ve bağ kopması sonrası dizinde boşalma olmayan hastada cerrahi uygulanmayabilir.
• Ön çapraz cerrahisi uygulanmayan hastaların sportif faaliyetlerle kuvvetli bacak adeleleri sağlamaları gerekmektedir.
• Ön çapraz bağı kopmuş ve dizinde dönme, güvensizlik gibi ikincil semptomları olan bir hastanın ameliyat olmaması, dizinde ilerleyen dönemlerde kıkırdak/menisküs problemleri gelişmesine yol açar.
• Ameliyatta altın standart; kendi tendonunuz alınarak artroskopik (kapalı yöntem) olarak ve anatomik tek femoral tünel açılmasıdır.
• Bacağınızdan tendon grefti alınması günlük veya sportif faaliyetlerinizde aksamaya yol açmaz.

Artroskopik Ön Çapraz Bağ Rekontrüksiyonu (Hamstring otogrefti ile anatomik tek femoral tünel) Ameliyat Tekniği:

Diz önünden yaklaşık 3-4 cm’lik alandan girilerek hamstring ve semitendinosus tendonları bağ yerini alması için greft olarak alınır. Greft alınması esnasında sural sinirin o bölgeden geçmesinden dolayı bazen greft alınma esnasında sinir zedelenerek bacakta uyuşma ve elektriklenme olabilir.

Diz eklemine artroskopik olarak girilir ön çapraz bağ dışındaki yapılara ait işlemler ve kontroller yapıldıktan sonra diz ekleminden kopan ön çapraz bağ artıkları uzaklaştırılır. Ön çapraz bağın yapışma yerleri belirlenir. Bir kılavuz yardımı ile tibia kemiğine daha sonra ön çapraz bağ yerine geçecek tendonların geçirilmesi için tünel açılır. Femur kemiğine de alınan greftlerin çapında tünel açılmasından sonra ön çapraz bağ olacak hale getirilmiş olan tendonlar bu tünellerden geçirilir. Femur ve tibia kemiklerine ayrı ayrı alınan tendonlar sabitlenir.
Bu cerrahide olası problemler; bağ sıkı şekilde sabitlenirken diz aşırı kırılarak yapılırsa dizin tam düz hale getirilmesinde zorluk oluşturabilir, tünellerin yerleşiminin uygun yerlere yapılamasına sık rastlanır ve erken dönemde bağın kopmasına ya da yetersiz fonksiyon gösteren bir bağ olmasına yol açar. Daha ileri yaşlarda uygulanan bağlarda daha sık olmak üzere kemiksel yapılar ile bağ arasında gelişen sürtünmelerdir ve bunların mutlaka serbestleştirilmesi gerekir.

Ameliyat Sonrası Dönem

• Ameliyattan çıkınca bacağınızda bandaj ve dren (kan tahliye tüpü) olacaktır.
• Yatak içerisindeki egzersizlere yatağınızda kendinize gelir gelmez başlayacaksınız.
• Dizinize yoğun buz uygulaması ve damardan anti ödem ilaçlar yapılarak olası ödemler engellenir.
• Ameliyat sonrası kontrol grafiniz çekilir, grafi görüldükten sonra yürümeniz planlanmalıdır.
• Ameliyattan bir gün sonra çift koltuk değneği yardımıyla, bir fizyoterapist, hemşire ve tarafımdan oluşan bir ekip sizi yürütecektir. Yürürken sanılanın aksine hasta çok az ağrı duyar. Eğer aynı seansta menisküs yırtığı için tamir de yapıldıysa yük vermeyi biraz azaltmanız gerekir.
• Dizinizi tolere edebildiğiniz kadar katlayabilirsiniz. Fakat ilk günlerde dizi fazla katlamak sizi zorlayacaktır.
• Hastanede 1-2 gün kalmanız yeterli olacaktır.
• Evde dizinize buz uygulamanız (uyuyana kadar saat başı 15 dk), çift koltuk değneği ile mobilizasyon, yatak içinde yapacağınız bacak kuvvetlendirme egzersizleri, dizinizi yatak içi ya da otururken yapacağınız katlama egzersizleri yapmanız istenir.
• Yaşınız, ek hastalıklarınız, kullandığınız ilaçlara göre venöz tromboemboli (bacakta oluşan kan pıhtısı)riskiniz değerlendirilir, gerekli görülürse düşük molekül ağırlıklı heparin (Clexane®) tedavisi ameliyattan sonra başlanıp taburcu sonrası belirlenen bir süre devam edilir.
• Dikişleriniz kendiliğinden eriyen tipte olup ameliyatın 2.haftasında yaranıza su değdirerek yıkanabilirsiniz. Yaranın keselenmesi tavsiye edilmez, dikiş uçları kendiliğinden düşecektir.